Het grootste gevaar bij een brand is niet het vuur maar de rook voor de mensen die aanwezig zijn in een gebouw. De meeste slachtoffers bij woningbranden vallen door het inademen van de giftige rook. Zeker tijdens je slaap, want dan werkt je reukorgaan niet. Bovendien bemoeilijkt de vaak dichte zwarte rook het vluchten bij een brand.

Rookmelders redden levens! Brandweer Nederland geeft dan ook al jarenlang voorlichting aan consumenten over een brandveilig leven. Zorg voor goed werkende rookmelders in je huis, zo is het advies. Per 1 juli 2022 worden rookmelders verplicht op iedere verdieping in de bestaande bouw. Dat is voor de brandweer een belangrijke reden om consumenten nogmaals te informeren over het grote belang en het praktische gebruik van goed werkende rookmelders in huis.

Uit onderzoek van de Brandweer blijkt dat in 70% van alle woningen in Nederland een rookmelder aanwezig is. Maar slechts in 35% van de gevallen werkt de rookmelder ook daadwerkelijk. Ook hangt het apparaat in veel gevallen niet op de juiste plaats. De belangrijkste ruimtes zijn de ruimtes waar je doorheen moet als je vlucht voor een brand. De verkoop van rookmelders is significant gestegen door campagnes zoals de Nationale Brandpreventieweken, die traditiegetrouw in oktober plaatsvinden.

Er is de komende jaren in ieder geval nog veel te doen. Soms hebben mensen wel een rookmelder gekocht, maar nooit geïnstalleerd. Of een rookmelder is ooit opgehangen, maar daarna niet meer gecontroleerd. Dan blijkt de batterij leeg te zijn. Ook het jaarlijks testen van de rookmelders laat vaak te wensen over.

Wettelijk verplichting

Het Bouwbesluit bepaalt sinds 2003 dat rookmelders verplicht zijn in nieuwbouwwoningen en ook renovatieprojecten. Inmiddels is er een wetswijziging aangekondigd om rookmelders ook voor bestaande bouw verplicht te stellen. De verplichting, die onderdeel is van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), gaat in op 1 juli 2022. Brandweer Nederland heeft jarenlang gepleit voor de aanpassing van het Bouwbesluit en is dan ook ongelofelijk blij dat de verplichte rookmelders voor de bestaande bouw er in 2022 komen.

Slimme technologie

Naast een toenemende bewustwording van de risico’s van rook en de voordelen van rookmelders spelen ook de technologische ontwikkelingen een belangrijke rol. Rookmelders worden steeds beter en worden steeds vaker voorzien van een vaste 10-jaars batterij. Naast een akoestisch signaal zijn er ook steeds meer rookmelders die een visueel alarm geven voor mensen met een auditieve beperking.

Slimme rookmelders kunnen vaak onderling gekoppeld worden of d.m.v. Wifi aan het netwerk. Hiermee kunnen ze automatisch een melding naar een smartphone en tablet sturen in het geval dat er rook, vuur of een grote temperatuurstijging wordt gemeten. De ontwikkelingen rond het IoT (Internet of Things) gaan razendsnel en gaan zeker helpen om rookmelding effectiever te maken. Volgens de concept-wijziging van het Bbl is er straks een rookmelder op elke verdieping van een woning verplicht, maar is het niet verplicht om deze te koppelen. De wet stelt ook geen eisen aan het geluidsdrukniveau in de verblijfruimtes.

Conclusie

Bewustwording over de risico’s van brand en gedragsverandering is de hoofdzaak. Het plaatsen van rookmelders is daarbij een belangrijk onderdeel. Door de Corona-pandemie zijn de traditionele voorlichtingsbijeenkomsten op scholen en in verzorgingstehuizen in veel gevallen niet  mogelijk. Vandaar dat er steeds meer ingezet wordt op online campagnes. Brandweer Nederland bundelt daarbij haar kennis en kracht met gemeentes, woningcorporaties en verzekeraars. Goede apparaten zijn, net als bij koolmonoxidemelders, hierbij natuurlijk essentieel.